Şehr-i Aslan / Şehr-i Nizam

Singapur'un sıradışı düzenliliği konusunda bir sürü yazılıp çizilmiştir şu ana kadar, ben de bu konuda yazarak görevimi yapmak istiyorum:

Bir yerlerden duymuş olabileceğiniz 'Singapur'da yerde bir tane bile çöp yokmuş' sözü oldukça doğru. 'Oldukça' diyorum çünkü yemek mekanlarında 'eşyanın tabiatı' gereği bir pislik olabiliyor. Diğer yerlerde de yerde tek tük insan yapısı çöp görülebiliyor. Öte yandan, şu kadar gezdik, yerde sigara izmariti bir defa gördüm, o da yağmur suyuyla taşınmıştı. Sigara, açık havada bazı yerlerde de yasak. Marlboro 12 dolar.

Temizliği sağlayan bir diğer faktör de yağmur. Sokaklarda en ufak bir toz yok, arabalar parlak parlak. Nedeni çok basit: Görece kuru mevsiminde gördüğümüz bu yerde nem oranı yüksek. Altı gün kaldık, beş gün yağmurluydu. Hava neme doyunca ve yeterince sıcak olunca (örn: öğleden sonra) bir yağmurla atmosferdeki nemin fazlası yere geri dönüyor. Yağmur dediysem, bizde yağana benzemiyor. Şemsiye ile altında durulası değil. Çok küçük adımlarla da yürüseniz dizinizin altı tamamen ıslanıyor. Binaların saçaklarının bir metre içerisi dahi ıpıslak oluyor. Yağmur, bir yönden temizliğe bir yönden de nizama katkıda bulunuyor; yasak olan yerlerde karşıdan karşıya geçmeye cezası olan -ama çok uygulanan bir ceza değil sanırım- bu ülkede yağmur yağdığında karşıdan karşıya herhangi bir yerde geçmek yerine yeraltı geçidini ya da üstünde çatısı olan yaya geçitleri tercih sebebi olabiliyor.

Bir Türk'ün çok dikkatini çekmediği için anılmayan, ama bir Avrupalı'nın dikkatini hemen çekecek şey ise -bir sanat merkezinin yan duvarını saymazsak- graffiti yokluğu. Nedeni ise cezaya tabi olması. Okuyup anladığım kadarıyla da bu konuda acımıyorlar - cezası da direk sopalama. Sonuç üzerinden değerlendirirsek, dayak cennetten çıkmaymış.

Ancak bizi en çok dehşete düşüren şey, otobüsle ışıkta beklerken gördüğümüz 'Bu kavşakta ölümlü bir kaza oldu, şahitler aranıyor.' tabelası oldu. Eşimin yorumuyla yazayım: düzenin düşüncesi halkın içine işlemiş olmalı ki, yönetim bu şekilde adam bulabiliyor olmalı. Türkiye'deki "Aman, şahit yazarlar" cümlesiyle karşılaştırınız. Bunun dışında, insanlar yardımsever. Sormadığımız halde yardım aldığımız bir-iki durum oldu. Allah razı olsun.