misafir umduğunu değil bulduğunu yer

Gitmeden önce yaptığım ikinci hata (ilki Rusça idi) yemek konusunda beklentiye girmekti. "Memlekete gidiyoz süper çibörek vardır, kalakay vardır" diye bir cümleyi kurmayın, düşünmeyin bile.

Özeti geçiyorum. Çibörek var. Etini sorpasını beğenmeyebilirsiniz.

Herşeyden önce hizmet sektörü -istisnaları saymazsak- pek bir kötü. Yüzü değil de g.tü dönükken menüyü bırakan, siparişi eksik ya da fazla alan, siparişi masanın ortasına bırakıp kaçan garson gördüm. Sipariş, öngördüğünüzden daha geç alınıp daha geç getirilebiliyor. Garson, büyük olasılıkla Gorbaçov'un Komünist Parti Genel Sekreteri olduğu günlerde bebek bezi giyiyordu ama yine de kapitalist ekonomi konusunda eğitilmesi gerekiyor.

80 ila 150 yıl önce(*) bağlantıyı kopardığınız, son altmışbeş yılının ellisinden fazlasını Asya'nın alakasız yerlerinde geçirip dönmüş bir toplumun yemeklerinin sizinle aynı olmasını beklememeli.

Lagman (zh: 拉麵), Özbekistan'dan öğrenilmiş bir noodle çorbası. Havuçlu ve patatesli, kuşbaşı etli. Akmescit'de dışarıda nizami bir şekilde yapılmışını bulması zor, ama herhangi bir yemek yenen yerde var bir şekil. Lagman varsa Özbek pilavı da var. Havuçlu, baharatlı, tane tane pirinçli (çünkü dehşet yağlı) ve kuşbaşı etli. "Mantı" dediğinizde Kayseri mantısı gelmiyor tabi ki :) Orta Asya mantısı ebadında, katlaması daha düzensiz (ve tabi içi çok yağlı) bir mantı bekleyin. Bildiğimiz büyüklükte birşey için "tataraş" istemek gerekiyor, ancak sulu tataraş yiyebildim. Türkiye'den farklı olarak duru bir çorba şeklinde geliyor. Duru çorba şeklinde gelmesi bizim Türkiye'ye gitmemizden ya da oradakilerin sürgüne gitmesinden kaynaklanıyor olabilir. Bilemeyiz.

Akmescit'in güneyi, ormanlık bölge dışında Manisa-İzmir bölgesiyle karşılaştırılabilir şekilde bağlık. İçip tattığımız -ve bu satırları yazarken de içtiğim kadarıyla- çok lezzetli şarap ve brandy üreten bağlara sahip. Teorik kurmadım bu cümleyi, tekrarlıyorum. Çok güzel tatlı kırmızı şarap var; Türkiye'de neden tatlı kırmızı yapmıyorlar çözemiyorum zaten.

Wikitravel'da "Kırım'da sarma var" şeklinde bir cümle var. Şarap yapan asmaların da bir sürü yaprağı var evet. Teorik olarak çok güzel sarma da olabilir. Fekat gerçek şu ki, lokanta sarması kart üzüm yaprağına ve üstü mayonezli gelebiliyor. Hawaiian dürüm (ananaslı döner) görmüş biri olarak bunu korkunç bulmuyorum. Wikitravel'daki cümleyi de dünya görmemiş bir Anglosakson yazmıştır. olur böyle şeyler. Hizmet sektörü bilinci gelişince eldeki imkanları daha randımanlı kullanabilirler.

Bunun dışında, umduğum dışında neler buldum sıralayayım:

• Bira ve votka çok ucuz. 1.5 litre Nemiroff votka 6 TL gibi bir fiyata satılıyor. Süt daha pahalı olabilir. Nüfusun öğleden önce ortalıkta olmayan, saat 16 gibi çıkan kesimi bu imkanı değerlendiriyor. Gençlik sürekli içiyor, saat 16'dan sonra elinde içki şişesi olmayan genç yok. Ne gördüysem söylüyorum, abartı yok, Evliya Çelebi işi sallamıyorum. Bu durum sokak demografisini de değiştiriyor. Öğleden önce sokakta daha çok Tatar var, içen tayfa ayılamadığı için olabilir.
  
• Markette (Сильпо) mükellef bir balık reyonu var, on çeşit balık vardı herhal. Ufak bir ayrıntı, balıkların hepsi füme. Kardeşim hamsiden denedi (..ki Trabzon hamsisi Azak'da doğar) ve başarılı buldu. Hemen ilmihalimizi açıyoruz bakıyoruz, sudan ölü çıkmadıysa balık sakıncalı bir ürün değilmiş. Yemeye uygun et ürünü bulması zor bir ülkede nimet bunlar.
  
• "Çay" istediğinizde gelen çay, yarı mayalanmış bir yeşil çay. Bir Tatar lokantasında/cafesinde "bir çay" istediğinizde önünüze bir demlik dolusu çay, kişi adedi kadar çay tasıyla (kupa demedim) ve konya şekerinin küçüğü ebadında şekerlerle geliyor. Siyah çay istiyorsanız özellikle belirtmeniz gerekiyor. Porselen demlikte yeşil çay lezzetli ve çok ucuz birşey.
• Kvas, lezzetli ve besleyici bir içecek. Açıkta satılan kvas, iki grivnaya alınabiliyor. (20 kuruş) Türkiye'de o fiyata su içilemiyor. Musluktan akan suyu içmemek gerekiyor btw, şişeli su sıhhi ama bizim standartlarımıza göre lezzetsiz. Susadıysanız kvas iyidir.

Kısacası... Çok beklentiye girmeyin. Umduğunuzu değil bulduğunuzu yiyin. Oradakinin mi Türkiye'dekinin mi daha iyi Tatar yemeği yaptığı konusunda tartışmaya girmeyin. Anın tadını çıkarın. Turistik ağırlama konusunda Tatar servis kalitesi katsayısı daha iyiydi (ikisini de denedik), umarız daha da iyi olur gelecekte.